CIŚNIENIE W CIĄŻY - JAK MIERZYĆ PRAWIDŁOWO CIŚNIENIE?

FIZJOLOGICZNE ZMIANY CIŚNIENIA TĘTNICZEGO W CZASIE CIĄŻY

W ciąży fizjologicznej obserwuje się z reguły obniżenie ciśnienia tętniczego do 22–24 tygodnia ciąży. Spadek wartości dotyczy przede wszystkim ciśnienia rozkurczowego, zwykle o około 10 mmHg w pierwszym trymestrze ciąży oraz średnio o 15 mmHg w drugim trymestrze ciąży. Po tym okresie ciśnienie tętnicze stopniowo powraca do wartości obserwowanych przed ciążą. Obniżenie ciśnienia tętniczego w prawidłowej ciąży jest zjawiskiem normalnym.

Idealne ciśnienie w ciąży to wartości poniżej 140/90 mm Hg, ale też powyżej 90/60 mm Hg.

DEFINICJA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO W CIĄŻY

Do niedawna podstawą rozpoznania tego schorzenia było podwyższenie ciśnienia tętniczego w drugim trymestrze w porównaniu z pierwszym lub okresem przed ciążą. Obecnie jednak bierze się pod uwagę wartości bezwzględne ciśnienia tętniczego powyżej 140/90 mmHg (skurczowe ≥ 140 mmHg lub rozkurczowe ≥ 90 mmHg).

JAK WYKONAĆ POMIAR CIŚNIENIA TĘTNICZEGO?

Pomiaru dokonujemy za pomocą aparatu do ciśnienia w pozycji siedzącej. Ciśnienie mierzone na lewym ramieniu w pozycji leżącej na lewym boku znacząco nie różni się od ciśnienia mierzonego w pozycji siedzącej. Z tego względu w czasie porodu szczególnie zaleca się pozycję leżącą na lewym boku. 

JAK MIERZYĆ CIŚNIENIE?

Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca, niezależnie od pozycji ciała pacjenta. Nie należy mierzyć ciśnienia krwi bezpośrednio po dużym posiłku.

Wiedząc, jakie powinno być ciśnienie w ciąży, należy kontrolować pomiar ciśnienia, czy mieści się w normach. Mierzenie ciśnienia w ciąży powinno odbywać się podczas każdej wizyty kontrolnej, a więc co ok. 4-5 tygodni. Kobieta może również kontrolować ciśnienie krwi w ciąży samodzielnie w domu. Jest to szczególnie zalecane przy ryzyku nadciśnienia lub niedociśnienia, bądź też już przy jego wystąpieniu. Jest to ważne, ponieważ znajomość wyników i zmian, zachodzących w obszarze układu sercowo-naczyniowego umożliwia odpowiednio wcześnie podjęcie właściwego leczenia. 

KLASYFIKACJA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO W CIĄŻY

Nadciśnienie tętnicze w ciąży nie jest jednolitą jednostką chorobową, ponieważ obejmuje:

• nadciśnienie tętnicze istniejące przed ciążą (przewlekłe) - występujące przed ciążą.

• nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą - nadciśnienie pojawia się po 20. tygodniu ciąży i w większości przypadków ustępuje do 42. dnia połogu.

• nadciśnienie tętnicze istniejące przed ciążą z nałożonym nadciśnieniem indukowanym ciążą z białkomoczem

• nieokreślone nadciśnienie tętnicze przed porodem - dalsza kontrola w/po okresie połogu.

LECZENIE NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO

Leczenie nadciśnienia tętniczego łagodnego początkowo zwykle polega na modyfikacji stylu życia. Postępowanie niefarmakologiczne w przebiegu nadciśnienia tętniczego w ciąży wiąże się z ograniczeniem wysiłku fizycznego i odpoczynkiem w pozycji leżącej, najlepiej na lewym boku.

U ciężarnych nie należy ograniczać podaży soli, ponieważ niedobór soli może nasilać objawy niewydolności sercowo-naczyniowych i pogarszać ukrwienie macicy. Dieta powinna być lekkostrawna, bogata w witaminy, mikroelementy, białko i substancje odżywcze.

Przeciwwskazane jest natomiast zmniejszenie masy ciała (odchudzanie), gdyż może to spowodować zahamowanie wzrostu płodu. W grupie kobiet podwyższonego ryzyka rozwoju stanu przedrzucawkowego zaleca się stosowanie zrównoważonej diety i ewentualne stosowanie kwasu acetylosalicylowego w dawce 80-150 mg. Obowiązuje oczywiście zakaz palenia tytoniu i spożywania alkoholu.

Leczenie farmakologiczne najczęściej zostaje wdrożone, gdy wartości ciśnienia mieszczą się w granicach 140/90 mmHg. Przy wartościach ciśnienia tętniczego krwi ≥170/110 mmHg terapię najlepiej rozpocząć w warunkach szpitalnych.

DO CZEGO MOŻE DOPROWADZIĆ NADCIŚNIENIE TĘTNICZE?

Nie leczone nadciśnienie tętnicze może wpływać na dziecko poprzez opóźnienie rozwoju w macicy, wcześniactwem. Kobiety w ciąży z nadciśnieniem tętniczym należą do grupy zwiększonego ryzyka ciężkich powikłań, takich jak: odklejenie łożyska, incydenty mózgowo-naczyniowe, niewydolność narządowa oraz rozsiane wykrzepianie śródnaczyniowe.

Obecność współwystępującego z nadciśnieniem białkomoczu określamy mianem stanu przedrzucawkowego. Stan ten należy do głównych przyczyn powstawania wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu i w konsekwencji niskiej masy urodzeniowej noworodków, porodu przedwczesnego a nawet mogą doprowadzić do rzucawki.

KIEDY DO SZPITALA?

O nadciśnieniu tętniczym w ciąży mówimy gdy po dwukrotnym pomiarze ciśnienia wartości przekraczają 140/90 mmHg, ale także poprzez zauważenie innych charakterystycznych objawów dla tej przypadłości. Są to m.in.: bóle i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, powstające obrzęki w obrębie twarzy, dłoni, łydek czy górnej połowie ciała. Jeśli zauważysz u siebie powyższe objawy to czas jechać do szpitala.

Niskie ciśnienie krwi w ciąży objawia się ogólnym osłabieniem organizmu i sennością. Mogą występować bardziej nasilone poranne mdłości, a także problemy z koncentracją. Niskiemu ciśnieniu towarzyszą ponadto zawroty i bóle głowy, a także szumy w uszach. W niektórych przypadkach dochodzi też do zasłabnięcia. Może to doprowadzić m.in. do kontuzji i poważnych urazów.

ZAPRASZAM CIĘ DO OBSERWOWANIA BABIKONU W MEDIACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH!

FACEBOOK INSTAGRAM

Bibliografia

1. Teliga-Czajkowska J., Czajkowski K.: Nadciśnienie tętnicze a ciąża. W: Januszewicz A., Sieradzki J., Więcek A.: Nadciśnienie tętnicze i dia- betologia w pytaniach i odpowiedziach. Wyd. 1 Kraków: Medycyna Praktyczna, 2009, 207–221.

2. Szczepaniak-Chicheł L., Bręborowicz G., Tykarski A.: Leczenie nad- ciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży. Nadciśnienie tętnicze 2006, 10(2), 83–98.